FUNDIDORES

Moitas campás dos camiños Francés e Primitivo teñen, nas súas inscricións, o nome do artesán fundidor que as fabricou. Isto ocorre principalmente nas campás dos séculos XIX e XX. Nas máis antigas, raramente aparece o nome do construtor.

 

Muchas campanas de los caminos Francés y Primitivo tienen, en sus inscripciones, el nombre del artesano fundidor que las fabricó. Esto ocurre principalmente en las campanas de los siglos XIX y XX. En las más antiguas, raramente aparece el nombre del constructor.

,

Many bells of the French and Primitive Way have the name of the smelting craftsman who made them. It happens, mainly, in the XIX and XX centuries. The oldest ones rarely have the smelter name.

 

 

juan LISTE/josé Liste

Os Liste tiñan o seu taller de fundición de campás na parroquia de Orazo (A Estrada-Pontevedra).

Juan Liste Pereira (1823-1909) asociouse cun fundidor ambulante procedente posiblemente de Cantabria chamado Palacio e ambos comezaron a fabricar campás no obradoiro de Orazo. Máis adiante as campás foron asinadas só por Juan Liste. Tamén comezaría a fundir campás o seu fillo José Liste Villanueva (1858-1927), quedando a cargo do obradoiro despois da morte de seu pai, en 1909.

As inscricións que aparecen nas campás son “PALACIO Y LISTE EN ORAZO”, “JUAN LISTE EN ORAZO”, “LISTE EN ORAZO”, “J. LISTE EN ORAZO” ou “LISTE ME HIZO EN ORAZO”.

(Información de Xosé Troiano Carril)

Los Liste tenían su taller de fundición de campanas en la parroquia de Orazo (A Estrada-Pontevedra).

Juan Liste Pereira (1823-1909) se asoció con un fundidor ambulante posiblemente de Cantabria llamado Palacio y ambos comenzaron a fabricar campanas en la fundición de Orazo.  Posteriormente, las campanas fueron firmadas solamente por Juan Liste. También comenzaría a trabajar en el taller su hijo José Liste Villanueva (1858-1927), quedando a cargo del mismo después de la muerte de su padre, en 1909.

Las inscripciones que aparecen en las campanas son “PALACIO Y LISTE EN ORAZO”, “JUAN LISTE EN ORAZO”, “LISTE EN ORAZO”, “J. LISTE EN ORAZO” o “LISTE ME HIZO EN ORAZO”.

(Información de Xosé Troiano Carril)

,

The Liste foundry was in Orazo (A Estrada-Pontevedra).

Juan Liste Pereira (1823-1909) partnered with a travelling smelter, named Palacio, possibly from Cantabria. Both of them began to make bells at Orazo’s foundry but, subsequently, the bells were signed only by Juan Liste. His son, José Liste Villanueva (1858–1927), also began to work, years later, in the foundry, remaining in charge of the workshop after his father’s death in 1909.

 “PALACIO Y LISTE EN ORAZO”, “JUAN LISTE EN ORAZO”, “LISTE EN ORAZO”, “J. LISTE EN ORAZO” or “LISTE MADE ME IN ORAZO” were their bells inscriptions.

(Documented by Xosé Troiano Carril)

CAMPÁS DE LISTE/CAMPANAS DE LISTE/LISTE BELLS

           Sabugueira grande                 Melide San Pedro (3)            Melide San Antón pequena             Arzúa (2)                San Lázaro Santiago grande      Capela das Ánimas Santiago grande                      San Bieito Santiago pequena                        Catedral de Santiago campanil (3)

 

FRANCISCO BLANCO/ANTONIO BLANCO PALACIOS, EL MINDONIENSE

Francisco Blanco Palacios, artesán campaneiro procedente de Cantabria, estableceuse en Mondoñedo a comezo do século XIX. Antonio Blanco Palacios foi neto de Francisco Blanco. Coa morte do seu bisneto, José Antonio Pascual Blanco López, no ano 1921 rematou a actividade deste obradoiro de campás mindonense.

(Información de Andrés García Doural)

,

Francisco Blanco Palacios, artesano campanero procedente de Cantabria, se estableció en Mondoñedo a principios del siglo XIX. Antonio Blanco Palacios fue nieto de Francisco Blanco. Con la muerte de su bisnieto, José Antonio Pascual Blanco López, en el año 1921 finalizó la actividad de este taller de campanas mindoniense.

(Información de Andrés García Doural)

Francisco Blanco Palacios, a bell smelter from Cantabria, settled in Mondoñedo in the early 19th century. Antonio Blanco Palacios was  Francisco Blanco grandson and he had a son, José Antonio Pascual Blanco López, who died in 1921 closing the foundry.

(Documented by Andrés García Doural)

CAMPÁS DE BLANCO PALACIOS/CAMPANAS DE BLANCO PALACIOS/BLANCO PALACIOS BELLS

A Proba de Burón grande                Gonzar            Sarria San Salvador grande               Fonfría (Fonsagrada)  (2)

antonio BLANCO lemos, de MONFORTE

Antonio Blanco Lemos foi o derradeiro artesán campaneiro deste obradoiro de campás monfortino. Os seus avós chegaron a Monforte no século XIX, procedentes de Cantabria, onde tiñan sona os fundidores de campás. Seu pai continuou a tradición familiar e Antonio comezou a traballar no obradoiro de Ribas Altas ós 18 anos. Máis adiante trasladouse ao barrio de Morín ata o ano 1965, no que deixou de fabricar campás por problemas médicos e pola baixa demanda. (Fonte: La Voz de Galicia 10-01-2001).

As campás deste obradoiro levan o selo “BLANCO ME HIZO /  MONFORTE”.

Antonio Blanco Lemos fue el último artesano campanero de este taller monfortino. Sus abuelos llegaron a Monforte en el siglo XIX, procedentes de Cantabria, donde tenían renombre los fundidores de campanas. Su padre continuó la tradición familiar y Antonio comenzó a trabajar en el taller de Ribas Altas a los 18 años. Posteriormente, se trasladó al barrio de Morín hasta el año 1965, año en que dejó de fabricar campanas por problemas médicos y por la baja demanda. (Fuente: La Voz de Galicia 10-01-2001).

Las campanas de esta fundición llevan el sello “BLANCO ME HIZO / MONFORTE”.

,

Antonio Blanco Lemos was the last bell craftsman from this workshop, located in Monforte de Lemos. His grandparents arrived to this city in the nineteenth century from Cantabria, where bell smelters were renowned. His father continued the family tradition and, finally, Antonio began to work in Ribas Altas workshop when he was 18 years old. After a time, he moved to Morín neighborhood until 1965, when he stopped making bells for medical problems and low demand. (Information source: La Voz de Galicia 10-01-2001).

This foundry bells signature is “BLANCO MADE ME / MONFORTE”.

 

 

CAMPÁS DE BLANCO LEMOS/CAMPANAS DE BLANCO LEMOS/BLANCO LEMOS BELLS

Calvor pequena                San Cristovo do Real grande          Cebreiro grande                       Sarria San Lázaro                     San Xoán do Alto pequena      Pacio                          Vilamor grande                         Renche pequena                       Padrón grande                         Barbadelo grande

JUAN MARÍA DE LA SOTA

Juan María de la Sota foi un fundidor de campás de Lugo. As campás que aparecen neste traballo van desde ao ano 1880 ao 1917. Hai constancia dun contrato asinado por Juan María de la Sota onde di: “Yo, el fundidor de campanas Juan María de la Sota, vecino de Lugo, fundí una campana nueva para Santa María de Fijós, de peso de 107 libras castellanas, tomando en cuenta otra vieja de igual peso… y, para que así conste, firmo la presente en San Juan del Campo a 18 de abril de 1882”.

(Fonte: Estanislao Fernández de La Cigoña)

Juan María de la Sota fue un fundidor de campanas de Lugo. Las campanas que aparecen en este trabajo van desde el año 1880 a 1917. Hay constancia de un contrato firmado por Juan María de la Sota donde dice: “Yo, el fundidor de campanas Juan María de la Sota, vecino de Lugo, fundí una campana nueva para Santa María de Fijós, de peso de 107 libras castellanas, tomando en cuenta otra vieja de igual peso… y, para que así conste, firmo la presente en San Juan del Campo a 18 de abril de 1882”.

(Fuente: Estanislao Fernández de La Cigoña )

Juan María de la Sota was a bells smelter from Lugo. The bells included in this research range from 1880 to 1917. There is evidence of a contract signed by Juan María de la Sota where he says: “Me, the bell smelter Juan María de la Sota, neighbor from Lugo, founded a new bell for Santa María de Fijós, with 107 Castilian pounds weight, taking into account another older of equal weight… and, for this purpose, I sign the present in San Juan del Campo on April 18, 1882”.

(Information source: Estanislao Fernández de La Cigoña)

CAMPÁS DE JUAN MARÍA DE LA SOTA/CAMPANAS DE JUAN MARÍA DE LA SOTA/JUAN MARÍA DE LA SOTA BELLS

Liñares pequena                 San Cristovo do Real pequena                Sarria Madanela pequena                    Lestedo grande                Boente grande       Degolada                  A Lastra                  A Fontaneira grande                  Santiago A Nova (Lugo) pequena                  San Vicente do Burgo (2)

O C A M P O

Este obradoiro de fundición de campás vén traballando dende o ano 1630 cando un artesán procedente do norte de España e chamado Felipe Blanco Paz estableceuse en Arcos da Condesa, (Caldas de Reis- Pontevedra). O obradoiro tivo varios emprazamentos sempre na parroquia de Arcos da Condesa, sendo o lugar de Badoucos a actual ubicación de Campanas Ocampo. A empresa está rexentada hoxe polo mestre campaneiro José Enrique López Ocampo, sendo o único fundidor de campás artesanais que queda en Galicia.

(Fonte: web de Ocampo)

Este taller de fundición de campanas  data de 1630, cuando un artesano procedente del norte de España y llamado Felipe Blanco Paz estableció su taller en Arcos da Condesa (Caldas de Reis, Pontevedra). El taller tuvo varios emplazamientos siempre en esa parroquia, siendo el lugar de Badoucos la actual ubicación de Campanas Ocampo. La empresa está actualmente regentada por el maestro campanero José Enrique López Ocampo y es el único fundidor de campanas artesanales que queda en Galicia.

(Fuente: web de Ocampo)

This bells foundry has been working since 1630, when a craftsman from the northern of Spain and named Felipe Blanco Paz established his workshop in Arcos da Condesa (Caldas de Reis, Pontevedra). The workshop had several locations in Arcos da Condesa being Badoucos the current Campanas Ocampo ubication. The company is run now by the master bell ringer José Enrique López Ocampo, the only bells smelter left in Galicia.

(Information source: web Ocampo)

 

CAMPÁS DE OCAMPO/CAMPANAS DE OCAMPO/OCAMPO BELLS

                         Liñares grande                                       Hospital grande                                      Capela de San Paio                                      Sabugueira pequena                                            Catedral de Santiago campanil                                     Catedral de Santiago copia Prima Bárbara

VIUDA DE MURÚA (VITORIA)

Viuda de Murúa foi un fabricante de campás e reloxos públicos de Vitoria que estivo activo dende 1860 ata 1973. O reloxo de Boente, feito no ano 1953,  está aínda en funcionamento. O carillón da catedral de Lugo foi tamén construído por Viuda de Murúa.

Viuda de Murúa fue un fabricante de campanas y relojes públicos ubicado en Vitoria. Estuvo activo desde 1860 hasta 1973. El reloj de Boente, del año 1953, está aún en funcionamiento. El carillón de la catedral de Lugo fue también construido por Viuda de Murúa.

Viuda de Murúa was a bells and public clocks manufacturer located in Vitoria. He worked from 1860 to 1973. Boente clock, dated in 1953, is still working.  Lugo cathedral carillon was also made by Viuda de Murúa.

                                                            CAMPÁS DE VIUDA DE MURÚA/CAMPANAS DE VIUDA DE MURÚA/VIUDA DE MURÚA BELLS                                                                                    Carillón catedral de Lugo

                                                            RELOXOS DE VIUDA DE MURÚA/RELOJES DE VIUDA DE MURÚA/VIUDA DE MURÚA CLOCKS                                                                           Boente                             Concello vello da Fonsagrada

OUTROS FUNDIDORES / OTROS FUNDIDORES / OTHER SMELTERS

                    AGUIRRE SARASÚA (BILBAO)            Mosteiro da Madanela-Sarria (grande e mediana)                                     

                    DIONISIO ALONSO           Catedral de Lugo (Mariana maior – Mariana menor)

                    AZA Y CEDRÚN          Catedral de Santiago (campanil)

                    JANUARIO BLANCO E ANTONIO CARRERA BLANCO            Catedral de Lugo (Santa María)          Capela do Carme – Lugo (grande)

                    GENARO (JANUARIO) BLANCO           San Cristovo do Real (grande)

                    JOSÉ CABRILLO MAYOR          Abadía de Samos (campás do reloxo)

                    HIJOS DE CONSTANTINO LINARES           A Fonsagrada (pequena)

                    JOSÉ CUERVO           Santa Mariña – Sarria (horas pequena, grande e mediana grande)

                   MOISÉS DÍEZ           Ligonde (grande)            Furelos (grande)           San Miguel do Camiño (grande)

                    EIJSBOUTS          Catedral de Santiago (copia Berenguela – copia Cuartos)

                    FUNDICIONES PARDO          Calvor (grande)        Triacastela (grande e pequena)

                    PEDRO DE GÜEMES          Catedral de Santiago (Berenguela – Cuartos)

                    DOMINGO PALACIO            Catedral de Lugo (De Prima)

                    DOMINGO PALACIO E ANDRÉS CAGIGAL            Catedral de Lugo (Froilana)

                    FRANCISCO DE PALACIO           Proba de Burón (grande)           Catedral de Santiago (Prima Salomé, Fogo e Prima Bárbara)

                    QUINTANA            O Cebreiro (pequena)

                    RUIZ             Hospital (pequena)             Ferreiros (grande)

                    GREGORIO DE SOBRADO            Catedral de Lugo (Cimbálico)

                    TABOADA            Merlán           Palas de Rei (pequena)